«من بهترینم حتی اگه شکستم بدی باز هم بهترینم…» این جمله دیالوگ معروف ادی فلسون (پل نیومن) در بیلیاردباز (The Hustler 1961) رابرت راسن است. بیست‌وپنج سال پس از این فیلم، مارتین اسکورسیزی رنگ پول را با فیلم‌نامه‌ ریچارد پرایس و با بازی پل نیومن و تام کروز ساخت. حال در رنگ پول این ادی فلسون پیر و بازنشسته است که دیگر معنای شکست و پیروزی در بازی برای او هم‌چون گذشته نیست. حال این وینسنت (تام کروز) است که رنگ و بوی گذشته ادی را زنده می‌کند؛ یک بازیکن جوان و خوش‌دست. او شبی در یک کافه توجه ادی را به خود جلب می‌کند و ادی تبدیل به مرشد او می‌شود. فیلم پس از تیتراژ با تصویر کلوزشاتی از یک شات خالی و کوچک در کنار یک شات بزرگ و حاوی مشروب آغاز می‌گردد در حالی که صدای خارج از قاب ادی شنیده می‌شود. تقابل‌های دوتایی بزرگ در برابر کوچک، پر در برابر خالی، جوان در برابر پیر و برد در برابر باخت؛ ساختار مضمونی داستان رنگ پول را شکل می‌دهد. آنچه در ادامه داستان فیلم در رابطه میان دو شخصیت ادی و وینسنت شکل می‌گیرد. فصل افتتاحیه فیلم که در مشروب‌فروشی می‌گذرد با میزانسن‌های مثلثی به معرفی ادی، وینسنت و کارمن (مری الیزابت مسترآنتونیو) دوست‌دختر وینسنت اختصاص دارد و پلان‌ها اغلب با حرکت دوربین به یکدیگر پیوند می‌خورند تا از طریق تدوین. اولین میزانسن مثلثی میان ادی، معشوقه‌اش و یک بازیکن بیلیارد است. پس از آن نوبت به ادی، کارمن و وینسنت می‌رسد و یکی از اصلی‌ترین میزانسن‌ها میان ادی، وینسنت و میز بیلیارد شکل می‌گیرد. آنچه در پایان فیلم نیز تکرار می‌شود. در نمای پایانی فیلم ادی و وینسنت در کنار هم قرار گرفته‌اند و هر دو با چوب بیلیارد هم‌زمان روی میز به توپ‌ها ضربه می‌زنند. هم‌چون دو ضلع مثلثی که در رأس آن میز بیلیارد قرار دارد. برخلاف فصل معرفی شخصیت‌ها و ترسیم رابطه میان آنها، فصلی که به مسابقات بیلیارد اختصاص دارد، نماها با برش‌های پی‌درپی مدام به یکدیگر قطع می‌شوند تا هیجان و اضطراب بازی و مسابقه، هم‌زمان با شخصیت‌ها به تماشاگر منتقل شود.

ادی در مسیر هدایت وینسنت بار دیگر به مسابقات بیلیارد، باز می‌گردد و هنگامی که به عنوان حریف مقابل وینسنت قرار می‌گیرد، سعی می‌کند به او بیاموزد که برخی از شکست‌ها مهم‌تر از پیروزی خواهند بود. فیلم بنا ندارد تا در پایان مضمون کلیشه‌ای غلبه نو بر کهنه را از دل داستان خود آشکار سازد، بلکه در تلاش است تا تأثیر و تأثر شخصیت‌هایی از دو نسل متفاوت را در قالب همان تقابل‌های دو تایی به گونه‌ای نمایش دهد تا برد و باخت برای تماشاگر قابل پیش‌بینی نباشد و از سوی دیگر ورای شکست و پیروزی پس از هر بازی، گام بعدی در رابطه میان ادی و وینسنت، تعلیق اصلی داستان به حساب بیاید. به‌این‌ترتیب فیلم با فاصله گرفتن از الگوهای رایج ژانریک و روایت‌های سفر قهرمان، موفق به ترسیم رابطه میان دو شخصیت می‌شود که بیش از هر چیز یک زوج سینمایی جذاب را در حافظه تماشاگر ثبت می‌کند. زوج‌هایی همانند چارلز و کلنل فرانک در بوی خوش زن (مارتین برست) یا فرانکی و مگی در عزیز میلیون دلاری (کلینت ایستوود).

فیلم«رنگ‌پول» ساخته مارتین اسکورسیزی و با بازی پل نیومن و تام کروز را می‌توانید اینجا با زیر‌نویس فارسی در پلتفرم فیلم‌نت تماشا کنید

نویسنده : شهرزاد امیر شاه‌کرمی