ناظر پلتفرم‌ها نباید رقیب آنها باشد
به گزارش فیلم‌نت‌نیوز، چند روز بعد از پخش آخرین قسمت سریال «پوست شیر» با علی سرتیپی، مدیر عامل فیلمنت، گفت‌وگو کردیم. سرتیپی از سرمایه‌گذاران شناخته شده سینمای ایران است که کار در این حوزه را به خوبی می شناسد. او می داند چه بگوید و تا کجا پیش برود. درباره چه موضوعاتی صحبت کند و چه بحث‌هایی را در حد کلیات، رها کند. سرتیپی و فیلمنت این روزها به خوبی بر لبه تبغ راه می روند. تیغی که یک سوی آن نظارت‌های ساترا است و سوی دیگر، علاقه مخاطب
*بازار VOD ایران بازار گسترده‌ای نیست، اما تعدادی بازیگر مهم دارد و فیلمنت یکی از آنهاست. این بازار را چطور ارزیابی می‌کنید و فکر می‌کنید می‌تواند تا کجا توسعه پیدا کند؟
ابتدا با بازار خود فیلم نت شروع می‌کنم. تاکنون مراحل فعالیت فیلمنت سه مرحله را سپری کرده است. مرحله اول تقریبا ۹ سال قبل بوده و مرحله دوم از دو سال و نیم قبل شروع شده است. عملا فیلمنت اولین پلتفرم VOD بوده زمانی که اقای صراف مسئولیت آن را به عهده گرفته بوده و با سریال شهرزاد شروع به کارکرده است. مرحله سوم فیلمنت هم تقریبا از مهر ۱۴۰۱ آغاز شد؛ زمانی که به عنوان مدیر و سرمایه‌گذار وارد فیلم نت شدم.
و اما درباره آن بخش از سوال تان که درباره کلیت این بازار می پرسید باید بگویم، در حال حاضر هم شاهد رشد صنعت VODها و هم توسعه بازار فیلمنت هستیم.
در دنیا پلتفرم‌های VOD به شدت محبوب هستند و هرگز رقیب تلویزیون به شمار نمی‌روند. تلویزیون بیشتر مسائل اخبار را پوشش می‌دهد و عملا تنها کشور ماست که بودجه‌های هنگفت خرج آن می‌شود و سی کانال تلویزیونی داریم. من دنیای آینده را دنیای کانتنت و سرگرمی می‌دانم، یعنی با توجه به شرایط جهان هر چه جلوتر می‌رویم وقت بیشتری برای لذت و تفریح باقی می‌ماند.
درباره رابطه سینما و VOD ها هم با توجه به تجربه ای که از سال۶۴ در سینما داشته ام، به این نتیجه رسیده ام محتواست که تحول ایجاد می‌کند. همچنین گرچه خوشبختانه شرایط بازار نمایش آنلاین تغییر کرده است اما در نهایت معتقدم هیچ چیز جای سینما را نمی‌گیرد و سینما به راه خود ادامه می‌دهد و پلتفرم‌ها هم به مسیر خود ادامه می‌دهند.
*حجم ریالی این بازار در ایران چقدر است؟
در شرایط فعلی دو هزار تا سه هزار میلیارد تومان است، اما تا پایان سال ۱۴۰۳ این بازار می‌تواند به ۱۶ تا ۱۷ هزار میلیارد تومان برسد.
*سهم فیلم نت از این بازار چقدر است؟
ما در حال حاضر ۳۰ تا ۳۵ درصد این بازار را در اختیار داریم و امیدواریم بتوانیم به بالای ۵۰ درصد هم برسیم. بار دیگر به تجربه ای که در سینما به آن رسیده ام اشاره می کنم؛ وقتی مجموعه سینمایی کوروش ساخته شد، از ۶ میلیون تماشاگر به ۲۰ میلیون تماشاگر در کل سینما رسیدیم و افزایش سالن‌ها در مجتمع‌ها بود که دیجیتال شدن سالن‌های سینما را به وجود آورد. قبلا یک فیلم ۶ ماه پس از اکران در تهران و شهرهای بزرگ به شهرهای کوچک می‌رسید اما با دیجیتالی شدن فرآیندها حالا اکران فیلم‌ها همزمان شده است. به نظر من برای VODها هم همین اتفاق می افتد و با افزایش استفاده از اینترنت در ایران و آشنایی بیشتر مردم با پلتفرم‌ها و نفوذ اینترنت در شهرهای کوچک تعداد مخاطبان بیشتر خواهد شد به همین دلیل ما هم خودمان در این فکر هستیم که دسترسی را در شهرهای کوچک و بزرگ بیشتر کنیم.
*چگونه می‌خواهید دسترسی را بیشتر کنید؟
مثلا با اکانت قیمت پایین‌تر یا با یک سری یارانه‌ها که استفاده بیننده‌ها را بیشتر کنیم و به جای اینکه هزینه شارژ را از کاربر دریافت کنیم روی جذب مخاطبان و تبلیغات حساب می‌کنیم.
*الان تولیدات فیلمنت از خود فیلمنت مشهورتر است. پوست شیر را تقریبا ۸۰ درصد مردم می‌شناسند اما ممکن است عنوان فیلمنت را نشناسند. اینکه می‌گویید می‌خواهید سهم بازار را بالاتر ببرید با این اتفاق همخوانی دارد؟
فیلیمو و نماوا سال‌هاست فعالیت تجاری خود را شروع کرده‌اند و مسلما ما نمی‌توانیم ناگهانی سهم بیشتری از آنها بگیریم، اما در همین مدت کوتاه با تعداد کاربرانی که جذب کرده‌ایم نشان داده‌ایم که خوب عمل کرده ایم.
*از رابطه با ساترا صحبت کنیم. در این بازار قرار است عملا یک رگولاتور به اسم ساترا وجود داشته باشد که هم از سمت VODها نادیده گرفته می‌شود و هم خودش قانون مشخص ندارد، نه قانون تاسیس دارد نه صوت و تصویر فراگیر به شکل دقیقی تعریف شده است. جایگاه ساترا را در این بازارچگونه ارزیابی می‌کنید؟
ما در شرایطی هستیم که روی همه چیز نظارت وجود دارد و به این مساله آگاه هستیم. کل مسئله و مشکل ما این است که ساترایی مسئول و نظارت‌گر ما شده که متاسفانه رقیب ماست. من فکر نمی‌کنم رئیس سازمان صدا و سیما حالش از اینکه مردم یک سریال خوب در VODها ببینند، خوب شود. هر چقدر هم دوستان شعار بدهند و بگویند این‌طور نیست این در ذات قضیه است و نمی‌تواند غیر از این باشد. من مصاحبه‌ای از آقای امامیان دیدم که خود ایشان که قبلا در ساترا بودند می‌گفتند صدا و سیما علاقه‌ای به رشد پلتفرم‌ها ندارد. ما هم در این موضوع شک نداریم.
*مشکل فقط رقابت است؟می‌خواهم بگویم اگر مثلا نظارت از ساترا برود وزارت ارشاد۷ مشکل حل می‌شود؟
قطعا مشکل در حد زیادی حل می‌شود. وقتی با گروهی حس رقابت نداشته باشی بهتر می‌توانی حرف بزنی و گفت‌وگو کنی. نمی‌گویم اگر همه چیز به ارشاد برود مشکلات حل می‌شود، شاید از این هم بدتر شود اما تکلیف ما مشخص می‌شود و ما خیالمان راحت می‌شود که ناظر ما رقیب ما نیست.
مورد دیگری که وجود دارد نوع نگاهی است که دوستان دارند. ما دنبال دو راه حل هستیم یا اینکه یک سازمان یا نهاد مستقل مثلا نهاد فضای مجازی تشکیل شود و نظارت کند که اعضای صنف ما هم بتوانند حرف بزنند و نظراتشان در تصمیم‌گیری‌ها دخیل باشد و با شرایط جامعه هماهنگ و به روز باشند یا ما را مثل مطبوعات در لیست پساتولید تولید بگذارند یعنی ممیزی‌ها را به ما بسپارند.
*حاضرید مسئولیت را بپذیرید؟
بله ما حاضریم مسئولیت را به عهده بگیریم.
*اما ممکن است یک سکانس باعث توقیف یک فیلم شود.
ما بین بد و بدتر انتخاب می‌کنیم. ما این فضا و مشکلاتش را می‌شناختیم و می دانیم در کشور ما کارهای فرهنگی حساسیت زیادی دارد . ما مواردی داشتیم که فیلم پروانه ساخت و نمایش گرفته اما بعد چند روز نگذاشتند اکرانش را ادامه دهد. همه چیز بستگی به شرایط و احوال دارد مثلا فیلم «چپ راست» به دلیل کرونا اکران نشد ولی بعد در دولت جدید یکسال توقیف شد.
من معتقدم هر ناظری بهتر از این است که کارهایت زیر دست رقیب باشد زیرا رقیب بدی‌های تو را می‌بیند نه خوبی‌هایت را. اتفاقا اواخر دوره آقای امامیان و اوایل گروه جدید این را حس کردیم که دوستان نمی‌خواهند ما کار کنیم اما خوشبختانه فضای جامعه به سمتی رفت که عقلای نظام فضای این کار را درک کرده و ما توانستیم ادامه حیات بدهیم.
*شما ۴۰ سال در سینما بودید و طبیعتا در سال‌های مختلف سانسور را تجربه کردید. به نظر شما فشار روی محتوا در حال حاضر روی پلتفرم‌های سینمایی بیشتر است یا VODها؟
الان سینما. چون با هر دو کار کردم این را می‌دانم الان ارشاد سخت‌گیرتر از ساترای امروزست. ساترای امروزی راحت‌تر است ولی ساترای دو سال قبل سخت‌تر از ارشاد بود. همه چیز بستگی به آدم‌ها دارد زیرا اینجا قانون مشخصی نداریم که مبنا باشد.
*در انجمن VODها چه می‌گذرد؟ آیا موفقیتی حاصل شده است؟
همین که تشکلی هست که می‌توانیم در آن اظهارنظر کنیم و دور هم جمع شویم و بگوییم ما هم هستیم و جلساتی تشکیل می‌دهیم، برای ابتدای امر خوب است. انجمن جای نوپایی است با مشکلات فراوان و تفاوت‌های زیاد. در حال حاضر ۴۰۰ مجوز به VODها داده‌اند که چهل تا پنجاه تا از آنها به نوعی فعال هستند و در عمل کمتر از انگشتان یک دست پلتفرم شناخته شده در این بازار داریم. به هر حال تا همین حالا هم تلاش کردیم تا می‌توانیم در این انجمن تاثیرگذار باشیم. در همین مدت با رئیس شورای عالی فضای مجازی، معاون رئیس جمهور، دادستان کل کشور، نماینده رئیس جمهور در امور پلتفرم و فضای مجازی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و غیره ملاقات‌هایی داشتیم. این یعنی ما حرف‌های زیادی برای گفتن داریم و دوستان هم فهمیده‌اند که ما تاثیرگذاریم و باید حرف‌های ما را بشنوند. در نتیجه قطعا وجود یک صنف تاثیر مثبت دارد.
*ساترا مجمعی به اسم رصتا تشکیل داده مدتی قبل انتخاباتش بود. در آنجا هم هستید؟
نه من شرکت نکردم چون خودم در این سمت رئیس صنف VOD ها هستم. ضمن اینکه خیلی رصتا را به رسمیت نمی‌شناسم. قرار هم نیست رسمی باشند. خودشان گفته‌اند چون مجوز دارید عضو هستید. ما هم گفتیم مشکلی نیست.
*در حال حاضر از سمت تولید کننده‌ها در ساترا کسی حضور ندارد؟
فعلا نه. دلیلش هم این است که مکانیزم درستی برای این اتفاق تدوین نشده است. بالاتر اشاره کردم که رقبا نباید ناظر بر عملکرد همدیگر باشند پس چطور من که خود در یک پلتفرم دارای مسئولیت هستم به عنوان نماینده از انجمن برای شورای تصویب فیلمنامه پلتفرم های دیگر بروم؟
*انتشار غیرقانونی کارها بازار فیلمنت را هم تحت تاثیر قرار داده ؟
دانلودهای غیرقانونی ضربه فراوان به کار ما زده است. یک میلیون و دویست‌هزار نفر از روی پلتفرم یک کار ما را می‌بینند در صورتی که آمارها می‌گوید ۱۵ میلیون نفر پوست شیر را دیده‌اند. یعنی در پلتفرم‌ها ۱میلیون و دویست هزار کاربر پرداخت کرده‌اند و در عمل در حدود ۱۰ برابر به صورت غیر مجاز از کانا‌های تلگرام و ماهواره سریال را دیده‌اند.
*ممکن است دسترسی به تلگرام سخت باشد اما چرا جلوی شبکه‌های ماهواره‌ای را نمی‌گیرید؟
بخشی به دلیل تحریم‌هاست و از سویی ما هم از فیلم‌های آنها استفاده می‌کنیم.
*آیا فیلترینگ اینستاگرام تاثیری روی فعالیت‌های شما گذاشت؟
ابتدا تاثیر بسیار منفی گذاشت. در شرایط اولیه که «پوست شیر» را عرضه می‌کردیم خیلی شرایط بدی بود. نسبت به تبلیغات محیطی گارد وجود داشت و شبکه‌های اجتماعی هم درگیر مسائل فیلترینگ و جو متشنج جامعه بودند درنتیجه ما چندین ماه بدون تبلیغات کار کردیم.
منبع: ماهنامه پیوست
