
همدلی با بانوی تبهکار
مدتی است فیلم «من» (سهیل بیرقی) در فیلمنت در دسترس علاقهمندان به سینمای ایران قرار دارد. به این مناسبت نگاهی انداختهایم به برخی از ویژگیهایی که میتواند ما را به تماشای این فیلم ترغیب کند.
به گزارش فیلمنت نیوز، «من» اولین فیلم سهیل بیرقی است که بعد از آن ساخت فیلمهایی همچون «عرق سرد» و «عامهپسند» را هم به کارنامهاش اضافه کرد. «من» ماجرای زندگی زنی به نام آذر را به تصویر میکشد که سعی میکند با انجام کارهای خلاف و غیرقانونی کسب درآمد کند. اما مدتی است که احساس میکند پلیس در تعقیبش است و به فکر گمراه کردن آنها میافتد. لیلا حاتمی، امیر جدیدی، بهنوش بختیاری، علیرضا استادی، علی منصور، مرتضی آقاحسینی و مانی حقیقی از بازیگران «من» محسوب میشوند. سعید سعدی و سعید خانی هم تهیهکنندگان «من» هستند.
فیلم «من» در سیوچهارمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. امیر جدیدی و بهنوش بختیاری برای بازی در این فیلم به ترتیب نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و بهترین بازیگر نقش مکمل زن شدند.
به مناسبت عرضه فیلم «من» در پلتفرم فیلمنت، نگاهی انداختهایم به برخی از ویژگیهای مهم فیلم.
1
اگر فیلمهای دیگر بیرقی را دیده باشید میدانید که او متخصص ساخت فیلمهای «زنانه» است. فیلمهای او زنانی متفاوت را به تصویر میکشند که با چالشهایی در محیط زندگیشان روبهرو میشوند. هر چند شخصیتهای زن سه فیلم «من»، «عرق سرد» و «عامهپسند» هم از نسلهای مختلفی هستند و هم ویژگیهای رفتاری و روانی کاملا متفاوتی دارند اما این سه فیلم در کنار هم سهگانهای را تشکیل میدهند که تماشای آنها در کنار هم میتواند ما را به درک بهتری نسبت به سینمای سهیل بیرقی برساند.
2
هرچند آثار بیرقی را میتوان زیرمجموعه چیزی دانست که میتوان آن را «سینمای زنانه» نامید، اما این اصطلاح بیشازحد عمومی است و ممکن است منجر به بروز سوءتفاهم شود. خیلی از فیلمها در همین یک دهه اخیر ساخته شدهاند که شخصیتهای زن و دغدغههای آنان را محور قرار دادهاند و میتوان آنها را فیلمهایی زنانه دانست. اما واقعیت این است که در اکثر موارد، با بازتولید همان تصویر همیشگی زنان بهعنوان قربانی روبهرو هستیم. بیرقی اما به مسیر متفاوتی میرود و شخصیت زن کاملا متفاوتی را خلق میکند.
3
این تفاوت محدود به انتخاب شخصیتها نیست. «من» از نظر فضاسازی و شیوه روایت هم اثر متفاوتی در سینمای ایران محسوب میشود. بیرقی فیلم را به شکلی روایت کرده که گاه خود را میان عینیت و ذهنیت شخصیت اصلی معلق احساس میکنیم. بنابراین در مواردی ممکن است شک کنیم که آنچه میبینیم دارد در دنیای اطراف آذر (لیلا حاتمی) رخ میدهد یا در ذهن او. آذر شخصیتی است که همدلی با او کار چندان سادهای نیست اما شیوه روایت بیرقی است که این همدلی را تا حدی ایجاد میکند. ما آنقدر با روحیه و فضای ذهنی این شخصیت آشنا میشویم که بهسختی میتوانیم در مورد او قضاوت کنیم.
4
از «لیلا» تا «سر به مهر»، و از «بیپولی» تا «رگ خواب»، لیلا حاتمی را در مهمترین آثارش معمولا در نقش زنانی معصوم به یاد میآوریم که از سوی جامعه پیرامون با تنشهایی عاطفی روبهرو میشدند. او البته بارها (از نیمه دوم «بیپولی» تا بخشهایی از «جدایی نادر از سیمین») نشان داد که توانایی قابلتوجهی در فرا رفتن از این قالب دارد. با این وجود، «من» در کارنامه او تجربهای بهتمامی متفاوت تلقی میشود. لیلا حاتمی در اینجا نقش زنی خلافکار را بازی میکند که دوست دارد با اطرافیانش بازی کرده و بر آنها تسلط داشته باشد. درخشش حاتمی در این نقش یکی از دلایل موفقیت «من» محسوب میشود.
5
اما «من» دارای یک بازی غافلگیرکننده دیگر هم هست. بهنوش بختیاری را عموما با بازی در طنزهای تلویزیونی و البته جنجالهایش در فضای مجازی به یاد میآوریم. اما «من» نشاندهنده بخشهای مغفولماندهای از توانایی او است. بختیاری با این فیلم نشان داد که توانایی دور شدن از میمیکهای طنازانه همیشگی و بازی متقاعدکننده در نقشهایی کاملا جدی را دارد.
فیلم «من» را میتوانید اینجا تماشا کنید.